Tamayura czyli anime o fotografii

Jest kilka japońskich anime, które są poświęcone fotografii. Jednym z nich  jest opowieść pt.  "Tamayura" oraz dalsze sezony  "Tamayura - The First Year", "Tamayura: More Aggressive", "Tamayura - Graduation Photo"

Sawatari Fu, przez przyjaciół zwana "Potte", na początku liceum przeprowadza się do Takehara, rodzinnej wioski ojca znajdującej się w okolicach Hiroszimy. Jej ojciec niedawno zmarł.

Jej ojciec bardzo kochał fotografię i najwyraźniej zaszczepił w dzieciach tę pasję. Trauma po jego śmierci spowodowała, że Fu przez pewien czas po jego śmierci nie potrafiła wziąć do ręki aparatu, ale czas leczy rany. Po przeprowadzce na prowincję, trochę pod wpływem młodszego brata odkrywa w sobie na nowo pasję do fotografii.

Aparat, który używa, to pozostawiony przez ojca Rollei 35S, prawie najmniejszy małoobrazkowy aparat fotograficzny. Bardzo prosty sprzęt - posiada tylko zwykły optyczny celownik, żadnego dalmierza, żadnego TTL, żadnej automatyki.

By D. Meyer - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=908696

Robiąc zdjęcia poznaje wioskę i okolice, jednocześnie zawierając przyjaźnie i stawiając czoła wyzwaniom dnia codziennego codziennego. Razem z nią obserwujemy niespiesznie toczące się życie  japońskiej wioski. Fu razem z przyjaciółmi zakłada w szkole klub fotograficzny.

A to co prezentuje, to pasja w najczystszej postaci. Fotografia jest dla niej jakimś sposobem przeżywania więzi z nieżyjącym ojcem, dlatego zupełnie nie odczuwa GAS (Gear Acquisition Syndrome) - przez te kilka lat, gdy ją obserwujemy, ciągle używa odziedziczonego po ojcu Rollei 35S. Najbardziej ceni zdjęcia które mają specyficzne niedoskonałości - plamy światła.

Tamayura - znaczenie

"Ojciec mówił, że to światło nazywa się tamayura". Dlaczego Tamayura, nie wiem. Oczywiście poszukałem znaczenia tego słowa. W tytule filmu jest zapisane katakaną, ale w słowniku znajdziemy zapis 玉響 - pierwszy znak znaczy klejnot, drugi wibracje. Podobno chodzi o moment, gdy delikatnie klejnoty się zderzają.

W literaturze klasycznej znajdujemy jeszcze kawałek o drżących kroplach rosy w jesiennym wietrze podczas krótkiej chwili,  gdy uderza wieczorna błyskawica - ale to jest tekst poezji ze zbioru Fuuga Wakashuu 風雅和歌集 (https://en.wikipedia.org/wiki/Fūga_Wakashū) z 14 wieku, za diabła nie mogę tego kawałka rozgryźć.

W każdym razie, znaczenie dotyczy czasu i dźwięku, tymczasem ojciec bohaterki najwyraźniej stosował je do plam światła. Hm... Być może właśnie dystansując się od pierwotnego znaczenia, autor opowieści wybrał zapis hiraganą たまゆら.

Do kompletu możemy jeszcze dołączyć  zapiski pewnego mnicha z 13. wieku, Houjoki 方丈記 (https://en.wikipedia.org/wiki/Hōjōki), czyli jakby "Kroniki z kwadratowej podłogi" - nazwane tak, ponieważ ów mnich pod koniec życia zaszył się na bezludziu mieszkając w kwadratowej chacie.

しばしもこの身を宿し、たまゆらも心を休むべき

Shibashi mo mi wo yadoshi, tamayura mo kokoro wo yasumu beki

Chwila, która daje wytchnienie ciału, powinna też dać odpocząć duszy (sercu)

Jakoś tak. To jest jeszcze trudniejsze niż ta dworska poezja.

W każdym razie, referencyjne zdjęcie z tytułową tamayurą wygląda tak:

Zdjęcie pochodzi z zapowiedzi serii "Tamayura - Graduation Photo"

 To samo zdjęcie widoczne jest podczas sekwencji otwarcia, na wystawie sklepu fotograficznego, do którego po kolei wchodzą główne bohaterki.

Rollei 35S

Rollei 35S oczywiście nieprodukowany jest już od dawna. Pisząc ten artykuł sprawdziłem, że używane egzemplarze można obecnie kupić w dobrym stanie w sklepie z używanymi aparatami za około 60 000 JPY czyli około 2300 PLN (na dzień 25 marca 2020), na aukcjach internetowych około 40000 JPY (choć zdarzają się egzemplarze po 30000 JPY).